Słowo windykacja wzbudza w dłużnikach przerażenie. Kojarzy się dość jednoznacznie – z nieustępliwym wierzycielem, uporczywymi windykatorami i w konsekwencji odebraniem dłużnikowi jego własności przez komornika. Media co jakiś czas serwują nam dramatyczne historie, w których występuje niewinny dłużnik i bezduszny windykator lub komornik. Nie da się ukryć, że rzeczywiście proces skutecznego egzekwowania należności od dłużnika stwarza wiele okazji do nadużyć. Również i sami dłużnicy na widok wezwań do zapłaty niejednokrotnie podejmują działania dalekie od racjonalnych. Sytuacji dramatycznych w skutkach można jednak uniknąć. Jak? Przede wszystkim warto wiedzieć na ile pozwolić może sobie firma windykacyjna. Odpowiedzi znajdziecie Państwo w niniejszym artykule.

Windykator a komornik

Pojęcia te są przez dłużników często utożsamiane. Zupełnie niesłusznie – są to zupełnie różne podmioty i równie rozbieżny jest zakres ich kompetencji.

Windykatorem może być osoba nie wyposażona w żadne specjalne uprawienia, zatrudniona w firmie windykacyjnej. Jej głównym celem jest mobilizacja dłużnika do spłaty zaciągniętego zobowiązania. Działa w imieniu wierzyciela. W celu doprowadzenia do spłaty zadłużenia może podejmować różne działania. W szczególności mogą one polegać na przesyłaniu dłużnikowi korespondencji listownej, e-maili czy podejmowaniu prób kontaktu telefonicznego. Windykator może również zjawić się u dłużnika osobiście.

Licencja na działalność windykacyjną?

W aktualnym systemie prawnym działalność firm windykacyjnych nie jest obarczona wymogiem posiadania specjalnych licencji czy zezwoleń. Komornik jest natomiast funkcjonariuszem publicznym działającym przy sądzie rejonowym. Jego zadaniem jest wykonywanie czynności egzekucyjnych oraz innych przekazanych mu na mocy odrębnych przepisów. Ma on prawo do wszczęcia egzekucji po uzyskaniu przez wierzyciela tytułu wykonawczego opatrzonego w klauzulę wykonalności (jak uzyskać tytuł przeczytaj tutaj). Zakres jego możliwości jest regulowany prawem i jest znacznie szerszy niż windykatora.

Kompetencje komornika nie dla windykatora

Firm windykacyjnych w naszym kraju jest coraz więcej. Instytut Badań Nad Gospodarką Rynkową w swoim raporcie z 2014 r. wyraźnie potwierdził, że popularność tego typu usług będzie stopniowo wzrastać. Jest to związane z dynamicznym rozwojem przedsiębiorstw, szczególnie tych małych i średniej wielkości. Nie da się jednak ukryć, że rynek windykacyjny napędzają przede wszystkim bardzo duże podmioty gospodarcze, w szczególności instytucje finansowe, np. banki. Sprzedają one przysługujące im wierzytelności firmom specjalizującym się w ich odzyskiwaniu.

Fakt, że firm windykacyjnych jest dużo nie powoduje automatycznie, że równie obszerne są ich kompetencje. Choć kuszą w reklamach internetowych i telewizyjnych, że przeprowadzą klienta przez proces windykacji szybko, skutecznie i bezboleśnie, w praktyce windykacja przeprowadzana w klasyczny sposób może stać się prawdziwym utrapieniem.

Granice działania windykatora

Na początek, podkreślić warto, że windykator ma obowiązek działania przede wszystkim w granicach prawa. Do nadużyć dochodzi, gdy firmy motywowane osiągnięciem jak najlepszych rezultatów o tym zapominają i sięgają po kompetencje dla nich nieprzeznaczone. Nie jest to wcale rzadkością (zobacz też decyzję UOKiK dot. ukarania niektórych firm windykacyjnych dostępne pod tym linkiem)

Poniżej kilka patologicznych przykładów działań podejmowanych przez firmy windykacyjne.

1. Ubliżanie Dłużnikowi i używanie wobec niego gróźb

Dłużnik, jak każdy inny człowiek zasługuje na szacunek. Fakt posiadania wobec kogoś długu nie pozbawia nas automatycznie godności, a tym samym inne osoby mają obowiązek jej poszanowania. Windykator nie może zatem ubliżać dłużnikowi, a tym bardziej grozić, że w razie niespłacenia długu stanie się coś dłużnikowi lub jego rodzinie. Proces klasycznie przeprowadzanej windykacji jest i tak wystarczająco stresujący dla dłużnika, a nierzadko również i dla jego bliskich. Rzecz jasna windykator musi powstrzymywać się również od działań narażających na szwank zdrowie i życie dłużnika. Windykator nie posiada żadnych kompetencji, które pozwalałby mu na użycie wobec dłużnika środków przymusu. Konsekwencje, które można wyciągnąć wobec dłużnika uchylającego się od zapłaty reguluje prawo – nie windykator.

2. Grożenie wszczęciem egzekucji komorniczej

Groźby natychmiastowego wszczęcia egzekucji to jeden z popularniejszych trików stosowanych przez firmy windykacyjne w celu natychmiastowego wyegzekwowania należności. Jak wyjaśnialiśmy powyżej – windykator nie jest komornikiem i przysługujące mu kompetencje są znacznie węższe.

Aby wszcząć postępowanie egzekucyjne, konieczny jest prawomocny wyrok sądowy zaopatrzony w klauzulę wykonalności. Firma windykacyjna nie może zatem sama z siebie wszcząć postępowania egzekucyjnego ani wystawić tytułu egzekucyjnego.

3. Udostępnianie osobom nieupoważnionym informacji o stanie majątku Dłużnika czy też wysokości niespłaconego długu

Fakt, że firma windykacyjna ma prawo dochodzić od dłużnika wierzytelności nie sprawia, że dług staje się sprawą publiczną. Windykator powinien powstrzymywać się od informowania rodziny czy sąsiadów dłużnika o stanie jego zadłużenia. Co więcej, firmy windykacyjne nie mogą również wypytywać osób bliskich dłużnikowi o stan jego majątku. Jeśli dłużnik nie życzy sobie rozpowszechniania tego typu informacji, ma prawo interweniować. Oczywiście nie dotyczy to upublicznienia danych dłużnika jeżeli windykator chciałby sprzedać wierzytelność. Więcej pisałem o tym w artykule o giełdzie długów.

4. Zmuszanie Dłużnika do spłaty zobowiązania na drodze innej niż sądowa

Jak wskazywaliśmy wyżej – tylko prawo może określać konsekwencje płynące z niewywiązywania się z zaciągniętych zobowiązań. Droga dochodzenia do tych konsekwencji również określona jest przepisami prawa. Nawet po uzyskaniu wyroku sądu tylko komornik może zabezpieczać czy też zajmować mienie będące własnością dłużnika. Tego typu działania nie mogą być podejmowane przez firmy windykacyjne.

5. Wtargnięcie do domu lub miejsca pracy Dłużnika bez jego wyraźnej zgody

Nachodzenie dłużników przez windykatorów w miejscu zamieszkania jest niestety praktyką powszechną. Windykator może co prawda pojawić się u progu mieszkania dłużnika, nie może jednak bez wyraźnej zgody dłużnika tego progu przekroczyć. Jak wspominano wyżej, prawo wejścia do mieszkania dłużnika celem zajęcia dóbr ruchomych ma jedynie komornik dysponujący tytułem wykonawczym. Również jedynie komornik może dokonywać spisu dóbr znajdujących się w mieszkaniu i ewentualnie wystawiać je na licytację. Jeśli windykator zawiadamia dłużnika o tym, że pojawi się w jego domu celem zajęcia cennych przedmiotów, zdecydowanie nadużywa swoich kompetencji. Tego typu próby traktować można w kategorii zastraszenia.

Jeśli chodzi o nachodzenie dłużnika w miejscu pracy – nie ma wyraźnych przepisów zakazujących windykatorom odbywania tego typu wizyt. Mogą oni to zrobić jednak tylko i wyłącznie w celu odbycia rozmowy z dłużnikiem. Nie mogą natomiast traktować takiej wizyty jako pretekstu do rozmowy z osobami trzecimi w celu np: poinformowania ich o stanie zadłużenia kolegi z pracy. Nie mogą również informować o długu pracodawcy dłużnika.

6. Doliczanie dodatkowych opłat do istniejącego długu

Warto, aby Dłużnik miał świadomość, że domaganie się przez firmę windykacyjną wniesienia dodatkowych opłat tytułem np: obsługi długu jest niezgodne z prawem i zakwalifikowane być może jako przestępstwo wyłudzenia. Wyjątkowo należy potraktować sytuację, w której dłużnik wyrazi zgodę na obciążenie go kosztami z tytułu przedsądowego postępowania windykacyjnego. Bez takiej zgody firma windykacyjna nie ma jednak żadnych podstaw prawnych do obciążania dłużnika dodatkowymi kosztami.

Sam Wierzyciel nie może obciążać Dłużnika kosztami innymi niż przewidziane prawem odsetki ustawowe. Inne koszty pojawią się rzecz jasna na etapie postępowania sądowego – mogą to być koszty procesu, egzekucji czy też zastępstwa procesowego. Nie mogą one jednak wzrastać ze względu na pośrednictwo firmy windykacyjnej w dochodzeniu należności.

Powyższe nie dotyczy oczywiście sytuacji kiedy wierzycielem i dłużnikiem są przedsiębiorcy i możemy doliczyć koszty windykacji zgodne z ustawą o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Pisałem o tym w tym artykule. 

Windykacja online – proste rozwiązanie bez ryzyka nadużyć

Aplikacja Vindicat.pl to innowacyjne narzędzie, które pozwala na wyegzekwowanie należności od dłużnika w sposób znacznie prostszy aniżeli klasyczne metody windykacji. Wierzyciel celem odzyskania swojego długu po prostu zakłada konto w systemie i dalej w sposób profesjonalny prowadzony jest przez wszystkie kroki konieczne do pomyślnego rozwiązania sprawy. System generuje m.in wezwania do zapłaty, pozwy do sądu i e-sądu oraz wnioski o nadanie klauzuli wykonalności. Umożliwia też prowadzenie negocjacji z dłużnikiem i zawarcie ugody. Ze szczegółami dotyczącymi aplikacji Vindicat mogą zapoznać się Państwo w dziale poświęconym systemowi Vindicat.

W przeciwieństwie do metod działania firm windykacyjnych, windykacja online niesie ze sobą też znacznie mniejsze ryzyko nadużyć. W grę nie wchodzi uporczywe nachodzenie dłużnika i naruszanie jego prywatności. Taki sposób działania jest nie tylko przestarzały i uwłaczający godności dłużnika, ale i nader często bywa nieefektywny.

System Vindicat został przygotowany przez sztab profesjonalistów. Wszystkie pisma, które generowane są przez system są pismami w pełni rzetelnymi, przygotowanymi przez specjalistów z Kancelarii Vindicat. Wierzyciel korzystający z aplikacji ma zatem pewność, że wezwania, które skieruje do swojego dłużnika będą zgodne z prawem i nie naruszą jego dóbr osobistych. 

System Vindicat daje również możliwość prowadzenia negocjacji z dłużnikiem. Etap negocjacji jest bardzo istotny, choć przy klasycznych metodach windykacji często bywa niedoceniany. Pozwala uniknąć postępowania sądowego, z czym zawsze wiąże się stres i dodatkowe koszty. Negocjowanie z Dłużnikiem poprzez platformę Vindicat z pewnością może się okazać bardziej skuteczne aniżeli zastraszanie dłużnika przez firmę windykacyjną niezwłocznym wszczęciem postępowania egzekucyjnego.

Warto również dodać, że w razie jakichkolwiek problemów lub wątpliwości, do dyspozycji wierzycieli korzystających z aplikacji Vindicat pozostaje zespół prawników. Profesjonalną pomoc można uzyskać na każdym etapie postępowania.

Czy warto korzystać z usług firm windykacyjnych?

Kontrowersje wokół firm windykacyjnych nie milkną. Nie da się ukryć, że opisane powyżej działania to często balansowanie na granicy prawa, a i niejednokrotnie jego przekraczanie.

Przedsiębiorcy zawsze mają wybór i z pewnością wybierają metody windykacji najlepsze dla swojego biznesu. Warto jednak, aby byli świadomi możliwości, które przed nimi stoją. W dzisiejszych czasach skorzystanie z usług firmy windykacyjnej nie jest jedyną drogą do odzyskania długu.

Windykacja online jest sposobem pewnym, bezpiecznym i niedrogim, a co jest szczególnie warte podkreślenia w kontekście niniejszego artykułu – pozwala na poszanowanie godności dłużnika.