Nie każdy o tym wie, ale w kodeksie karnym występują przepisy regulujące przestępstwa przeciwko wierzycielom. Najogólniej mówiąc można je określić jako niezaspokojenie roszczeń wierzyciela, pozorne lub lekkomyślne bankructwo oraz faworyzowanie wierzycieli i łapownictwo z nim związane.

PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO WIERZYCIELOM – NIEZASPOKOJENIE ROSZCZEŃ WIERZYCIELA

Jako jedno z przestępstw przeciwko wierzycielom w artykule 300 kodeksu karnego uregulowano przestępstwo niezaspokojenia roszczeń wierzyciela. Polega ono na tym, że osoba mająca status dłużnika (w obliczu grożącej jej niewypłacalności lub upadłości) udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela. Może brzmi to enigmatycznie, ale omawiane przestępstwo jest w zasadzie bardzo proste. Dłużnik usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku, jedynie po to, by utrudnić wierzycielowi zaspokojenie jego roszczeń. Za takie działania grozi kara pozbawienia wolności w wysokości do trzech lat. Natomiast, jeśli zakazane działania podjęte przez dłużnika doprowadzą do wyrządzenia szkody wielu wierzycielom to kara wzrasta i wynosi od sześciu miesięcy do ośmiu lat pozbawienia wolności.

Dodatkowo zakazane jest usuwanie znaków zajęcia, które komornik umieszcza na przedmiotach objętych egzekucją oraz ukrywanie, zbywanie, darowanie, niszczenie, rzeczywiste lub pozorne obciążanie albo uszkadzanie składników majątku zajętych przez komornika. Za takie działania grozi kara od trzech miesięcy do pięciu lat pozbawienia wolności.

POZORNE LUB LEKKOMYŚLNE BANKRUCTWO

Artykuł 301 kodeksu karnego zakazuje zachowań, które można zbiorczo nazwać jako pozorne lub lekkomyślne bankructwo. Pozorne bankructwo polega na utworzeniu przez dłużnika nowej jednostki gospodarczej i przeniesieniu na nią składników posiadanego przez niego majątku w celu udaremnienia lub ograniczenia wierzycielowi uzyskania zaspokojenia. Takie działanie podlega karze pozbawienia wolności od trzech miesięcy do pięciu lat.

Drugie zakazane zachowanie to lekkomyślne doprowadzenie do swojej upadłości lub niewypłacalności przez dłużnika, w szczególności poprzez trwonienie elementów składowych własnego majątku, zaciąganie nowych zobowiązań lub zawieranie transakcji, które są oczywiście sprzeczne z zasadami gospodarowania. Za takie lekkomyślne doprowadzenie do bankructwa grozi kara grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do dwóch lat.

FAWORYZOWANIE WIERZYCIELI I ŁAPOWNICTWO Z NIM ZWIĄZANE

Wreszcie artykuł 302 zakazuje dwóch kolejnych zachowań podejmowanych na niekorzyść wierzycieli. Są to faworyzowanie wierzycieli i łapownictwo z nim związane. Faworyzowanie wierzycieli to nic innego jako spłacanie jedynie należności wobec wybranych osób (oczywiście w razie groźby niewypłacalności). Zawsze takie działanie jest dokonywane na szkodę osób, które nie uzyskają spłaty. Grozi za nie kara grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do dwóch lat.

Z kolei łapownictwo związane z faworyzowaniem wierzycieli to udzielanie lub obiecywanie korzyści majątkowej wierzycielowi za działanie na szkodę pozostałych wierzycieli. Podlega ono karze pozbawienia wolności do trzech lat.